Social return staat steeds hoger op de agenda van Nederlandse gemeenten. Niet alleen grote steden maar ook kleinere gemeenten zien dat ze met hun inkoop kunnen bijdragen aan het creëren van werkgelegenheid of andere sociale doelstellingen.
Hoe kunnen gemeenten social return inzetten om sociale problematiek aan te pakken? De VNG liet een "Handreiking Social return VNG" maken, bestemd voor gemeenten die meer willen weten over social return of hun social return-beleid willen verbeteren.
De handreiking schetst de mogelijkheden voor beleid, uitvoering, monitoring en regionale samenwerking. De publicatie is gebaseerd op ervaringen van en geleerde lessen door kleine en grote gemeenten. Omdat social return volop in ontwikkeling is en veel gemeenten bij het opzetten en uitvoeren van het beleid tegen dezelfde vragen aanlopen, heeft de VNG deze handreiking laten opstellen.
Circa een kwart van de Nederlandse gemeenten zet de PSO in bij social return. Met een geldig PSO-certificaat kunnen bedrijven aan deze gemeenten laten zien dat zij aan hun social-return-verplichting (of een deel daarvan) voldoen. De PSO is opgenomen in de handreiking als het landelijke keurmerk wat als alternatieve invulling kan worden opgenomen binnen het social return beleid van een gemeente. De PSO stimuleert (duurzaam) sociaal ondernemen in de keten. Het keurmerk weegt de mate waarin bedrijven mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie in dienst houden, maar ook of zij sociaal inkopen bij (of werk uitbesteden aan) andere bedrijven met een PSO-erkenning of sociaal werkbedrijf. In deze keten komen meer werksoorten in beeld die goed en soms beter aansluiten bij de social-return-doelgroep dan de werkzaamheden die beschikbaar zijn bij de opdrachtnemer. Om een PSO-certificering te behouden moet een organisatie blijven werken aan inclusief werkgeverschap. PSO-gecertificeerde organisaties willen vaak hun trede behouden of doorgroeien naar een hogere trede. Voor gemeenten kan dit, buiten een opdracht om, een extra opening bieden om (structureel) in overleg te gaan met een bedrijf over de inzet van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie.
Gemeenten kunnen de PSO op verschillende manieren inzetten. Opdrachtnemers kunnen een standaardkorting krijgen of een variabele korting die afhankelijk is van de behaalde trede. Zo geeft de gemeente Amsterdam PSO-gecertificeerde opdrachtnemers respectievelijk 10, 25 of 50% korting op de social-return-verplichting. Hierdoor blijft een deel van de social-return-verplichting openstaan. De gemeente Amsterdam borgt haar warme relatie met de opdrachtnemer door het gesprek aan te gaan over het nog openstaande deel. De arbeidsmarktregio Zuidoost-Brabant geeft 50% korting bij trede 1 en 100% korting bij trede 2 of 3. Zo stimuleert de regio opdrachtnemers om blijvend te werken aan inclusief werkgeverschap. Gemeenten met minder ambtelijke capaciteit gebruiken de PSO om op meer opdrachten social-return-verplichtingen te kunnen toepassen en meer werkgevers te bereiken. Dit kan omdat zij met de PSO zelf geen kandidaten hoeven controleren. De warme relatie met opdrachtnemers en het stimuleren van de keten lopen in dit geval via de reguliere werkgeversdienstverlening.
Bron: VNG