
12,5 jaar PSO!
PSO Nederland viert een bijzondere mijlpaal, en dat doen we met trots én enthousiasme. Op deze jubileumpagina kijken we terug op onze gezamenlijke reis: de bijzondere momenten die we hebben beleefd, de mijlpalen die we samen bereikten en de indrukwekkende cijfers die onze impact laten zien.
We delen inspirerende verhalen van onze partners en professionals die elke dag het verschil maken. Hun inzichten en inzet vieren we samen, want elke stap, groot of klein, brengt ons dichter bij ons doel: sociaal ondernemerschap de norm maken in Nederland. En dit is pas het begin!
12,5 jaar PSO!
PSO Nederland viert een bijzondere mijlpaal, en dat doen we met trots én enthousiasme. Op deze jubileumpagina kijken we terug op onze gezamenlijke reis: de bijzondere momenten die we hebben beleefd, de mijlpalen die we samen bereikten en de indrukwekkende cijfers die onze impact laten zien.
We delen inspirerende verhalen van onze partners en professionals die elke dag het verschil maken. Hun inzichten en inzet vieren we samen, want elke stap, groot of klein, brengt ons dichter bij ons doel: sociaal ondernemerschap de norm maken in Nederland. En dit is pas het begin!

Mijlpalen - PSO door de jaren heen
Al 12,5 jaar helpt de PSO organisaties om hun maatschappelijke impact zichtbaar te maken en verder te ontwikkelen. Wat begon met de uitreiking van de eerste zestien certificaten in 2012, is uitgegroeid tot een breed gedragen beweging met honderden gecertificeerde organisaties. Onderweg zijn belangrijke stappen gezet, zoals de invoering van PSO Trede 30+ en de oprichting van de PSO Academy.
De mijlpalen hieronder laten zien hoe PSO zich door de jaren heen heeft ontwikkeld en welke rol werkgevers, partners en adviseurs daarin hebben gespeeld. Samen bouwen we aan een arbeidsmarkt waarin iedereen mee kan doen.
Marian en Yuri zijn de oprichters van de beheerorganisatie PSO-Nederland en mede-ontwikkelaars van het PSO-keurmerk van TNO.
Yuri & Marian zijn tot +/- 2022 werkzaam geweest als directeur- bestuurders van PSO-Nederland.
Het idee voor de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO) ontstond vanuit persoonlijke ervaring en ervaringen uit het werkveld.
Marian en Yuri zagen in hun werkveld dat organisaties niet duurzaam erkend werden voor hun inzet voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. Zo waren rond 2008 o.a. SROI-verplichtingen van tijdelijke aard en kreeg duurzame inzetbaarheid daarmee onvoldoende aandacht. Social Return, Sociaal & socialer ondernemen stonden in die periode nog in de kinderschoenen. Organisaties werden nauwelijks erkend voor werk dat zij uitbesteedden aan sociale werkplaatsen, of voor hun inzet voor kwetsbare groepen binnen hun eigen organisatie. Daarbij worstelden zij met het gebrek aan uniformiteit van de sociale eisen tussen (publieke)opdrachtgevers. De wens om deze en andere uitdagingen structureel aan te pakken, vormden o.a. de basis voor de PSO.
(Bron: PSO Nederland, 2025, Organisatiepagina)
Na een intensieve ontwikkelfase met TNO en andere stakeholders werd de PSO in september 2012 officieel gelanceerd. De eerste zestien gecertificeerde organisaties waren pioniers die sociaal ondernemen als vanzelfsprekend onderdeel van hun bedrijfsvoering zagen. Ze kozen expliciet voor een onafhankelijk, wetenschappelijk onderbouwd keurmerk van TNO dat hun inzet zichtbaar maakte en anderen inspireerde.
Asito was een van organisaties die vanaf het begin betrokken was en nog altijd PSO-gecertificeerd is. Zij zijn een mooi voorbeeld van hoe organisaties al meer dan tien jaar laten zien dat sociaal ondernemen werkt én duurzaam verankerd kan worden. Op onze jubileumpagina lees je binnenkort meer over Asito en hun blijvende bijdrage aan de ontwikkeling van de PSO.
Hier vind je de eerste schematische weergave van de prestatieladder. Benieuwd naar de eerste handleiding uit 2012? Die vind je hier: Prestatieladder Socialer Ondernemen Handleiding versie 1.0.

(Bron: Gemeente Oirschot, Beleidsnotitie Social Return Zuidoost Brabant, 2010, lokaleregelgeving.overheid.nl)
(Bron: TNO, 2012, Handleiding Prestatieladder Socialer Ondernemen 1.0, publications.tno.nl)

Op 28 september 2012, kort na de officiële lancering van de PSO, werden de eerste zestien certificaten uitgereikt tijdens een feestelijke bijeenkomst bij Boerderij Langerlust, het leerwerkbedrijf van Pantar Amsterdam. Daarmee ging de PSO-certificering officieel van start en werd zichtbaar hoe bedrijven hun maatschappelijke inzet concreet konden laten erkennen.
Twee organisaties uit deze eerste lichting, Stichting Supportpunt Eindhoven en Het Goed Groep, zijn vandaag de dag nog steeds PSO-gecertificeerd. Dat onderstreept niet alleen de waarde van de PSO als duurzaam instrument, maar ook de lange termijn betrokkenheid van organisaties die vanaf het begin pioniers waren. Houd onze jubileumpagina in de gaten: daar delen we binnenkort ook hun verhalen en ervaringen.

In 2013 werden de eerste twaalf PSO-adviseurs opgeleid. Destijds spraken we nog over “distributeurs”. Deze distributeurs gaven PSO in de beginjaren een extra impuls: zij presenteerden PSO bij gemeenten en werkgevers, hielpen bij de invulling van Social Return en zorgden voor zichtbaarheid en draagvlak in de markt. Dankzij hun inzet ontstond er een netwerk van organisaties die samenwerkten aan een inclusieve arbeidsmarkt.
2016
In 2016 maakte PSO-Nederland de stap naar verdere professionalisering. De distributeurs werden vanaf dat moment officieel gecertificeerde PSO-adviseurs. Met een opleiding en toetsing werd de kwaliteit geborgd: adviseurs kregen diepgaande kennis van de PSO-methodiek, de doorontwikkeling en de verbinding met maatschappelijke thema’s zoals de Participatiewet en Social Return.

Volgens het TNO-rapport Pilot Ontwikkeling PSO 30plus (2016) presenteerden Social Enterprise NL, PSO-Nederland, Vebego en Cedris in juni 2015 de Position Paper “Erkenning en eenvoud werkt!” aan de Tweede Kamer. Hierin pleitten de partijen voor een speciale status voor organisaties waarvan meer dan 30% van de medewerkers behoort tot de doelgroep van de Banenafspraak.
Om dit voorstel uit te werken, voerden TNO en PSO-Nederland in juli en augustus 2016 een pilot uit met veertien organisaties (waaronder SW-bedrijven, gemeenten en private ondernemingen). De pilot liet zien dat de PSO-systematiek een solide basis bood om 30plus-organisaties te identificeren, maar ook dat een te strikte interpretatie van de Aanbestedingswet ertoe zou leiden dat organisaties met feitelijk meer dan 30% doelgroepmedewerkers toch buiten de boot zouden vallen.
Op basis van de pilot adviseerde de stuurgroep om de 30plus-erkenning te implementeren als verbijzondering binnen PSO Trede 3. Dit advies werd in oktober 2016 besproken door de Commissie van Deskundigen ter voorbereiding op de invoering.
Op 1 april 2017 werd de PSO 30+ officieel ingevoerd, op basis van de pilot en conform de criteria uit de Aanbestedingswet (artikel 2.82).
(Hazelzet et al., 2016)

Dit jaar vieren we ons 12,5-jarig bestaan! Een bijzonder moment om stil te staan bij alles wat we samen hebben bereikt, en vooruit te kijken naar de toekomst.
Aan het begin van dit jubileumjaar lanceerden we in april onze nieuwe website en huisstijl. Fris, eigentijds en klaar voor de volgende fase. Daarmee markeren we niet alleen 12,5 jaar groei, maar ook het begin van een nieuw hoofdstuk waarin we blijven bouwen aan een inclusieve arbeidsmarkt.
Een ode aan onze impactmakers
Achter 12,5 jaar PSO staan talloze verhalen van mensen en organisaties die het verschil maken. Van adviseurs en auditoren tot werkgevers en partners: samen bouwen zij elke dag aan een arbeidsmarkt waarin iedereen mee kan doen.
In dit overzicht bundelen we de interviews, artikelen en nieuwsberichten die laten zien wat onze community drijft en inspireert. Een ode aan onze impactmakers, de mensen die PSO kleur en betekenis geven.






Lang betrokken, blijvend betrokken
De PSO bestaat dankzij de inzet van mensen die zich al jarenlang met hart en ziel inzetten voor inclusief werkgeverschap. Onze auditoren en adviseurs vormen het vertrouwde gezicht van de PSO: zij begeleiden, toetsen en inspireren organisaties door heel Nederland.
In dit overzicht delen we hun verhalen. Een terugblik op jarenlange betrokkenheid en de passie waarmee zij, samen met ons, werken aan een arbeidsmarkt waarin iedereen mee kan doen.
Een trots team
12,5 jaar PSO: verleden én toekomst
Toen Yuri en Marian 12,5 jaar geleden PSO oprichtten, deden ze dat vanuit een diepe overtuiging: dat sociaal werkgeverschap de norm moest worden en dat organisaties die hun deuren openstellen voor mensen met een kwetsbare positie dat zichtbaar en toetsbaar mogen maken. Vanuit die gedachte is het PSO-keurmerk ontstaan. Ik ben dankbaar dat zij dit fundament hebben gelegd en trots dat we nog steeds nauw contact met hen hebben.
Drie jaar geleden mocht ik het stokje van hen overnemen. Wat er in die tijd is gebeurd, vervult mij met trots: samen met ons team en onze partners hebben we PSO verder uitgebouwd, meer werkgevers bereikt en steeds sterker neergezet als dé standaard voor inclusief ondernemen. Wat Yuri en Marian zijn gestart, dragen wij verder uit: sociaal ondernemen niet als project, maar als overtuiging.
En we zijn nog lang niet klaar. De komende jaren blijven we werken aan groei: meer organisaties die zich aansluiten, meer medewerkers die een kans krijgen en een sterkere plek voor PSO in de maatschappij. Zo bouwen we stap voor stap aan een arbeidsmarkt waarin iedereen mee kan doen.
Ik ben ontzettend trots op wat er de afgelopen 12,5 jaar is bereikt, en kijk ernaar uit om dit samen verder vorm te geven.
— Tako Kampstra, directeur PSO Nederland
